Posted in Մայրենի

Գործնական աշխատանք

38.   Անջատ գրվող բարդ  բառերի  (հարագրությունների) իմաստները մեկական բառերով արտահայտի՛ր:

Պար գալ. զրույց անել. խաղ անել. թույլ տալ:
Պարել, զրուցել, խաղալ, թույլադրել։

41. Շարունակի՛ր (հետո ի՞նչ եղավ):

Արթնացա,  երբ արևն արդեն  ծագել ու շողերը ներս էր գցել պատուհանիցս: Արագ հագնվեցի ու վազեցի ղեպի խոհանոց: Շտապում էի: Խոհանոցից  դուրս եկավ մի տղամա՞րդ. Թե՞  կին՝ չհասկացա: Տարօրինակն էր: Նա էլ զարմացած ինձ էր նայում: Մի վատ բան գուշակեցի: Նետվեցի միջանցք ու աչքս գցեցի մեծ հայելուն: Ես ճիշտ այնպիսին էի,  ինչպիսին խոհանոցից դուրս եկածը, շատ տարօրինակն էի: Մի քիչ շփոթված ու մի քիչ տխուր մտա սենյակ: Այնտեդ հավաքված էին իրարից չտարբերվող տարօրինակ ու շփոթահար մարդիկ՝ հինգ հոգի: Հավանաբար մերոնք էին: Միանգամից գլխի չընկա էլ, թե ո՛վ ով էր: Հետո մենք նայեցինք լուրերը և այնտեղ ասում էին որ այս օրը բոլոր քաղաքի մարդիկ դարցել էին իրար արտաքինով չափազանց նման էակներ։ Լուրենից հետո ես նաեցի բակ և տեսա որ այնտեղ կայն լիքը մարդիկ բոլորնել նման էին իրար։ Մենք չգիտեինք ինչ անեինք բայց հետո հավաքվեցինք և որոշեցինք, որ մենք կմնանք տանը մինջև արավոտ։ Բայց մեր մոտ չկար հաց և ես դուրս եկա դուրս, որ հաց գնեմ։ Բոլորը շատ նման էին իրար և ես միշ շփոտվում էի։ Ես գնեցի հացը և ետ եկա տուն մեք կերանք հաց և գնացինք մեր գործերով այդպես անցավ մեր օրը երբ մենք դարցել էինք բոլորին նման էակներ։

Հետո պարզվեց. որ այդ օրը մեր քաղաքում բոլոր մարդիկ դարձել էին արտաքինով չափազանց նման էակներ:

43. Նախադասություներն ընդարձակի՛ր:

Ես պտտվում է սեղանի շուրջ:

Մենք հասկանում ենք որ ինչվոր բան կոտրվելեր:

Ես բարևեցի իմ ընկերներին որնք աչդեն հեռանում են:

-Դու՞ Մոռացել ես քո մատիտը:

Ես գտա իմ տետրը:

Posted in Մայրենի

Մայրենի 01․11․2022

Արմատ, ածանց,  հոդակապ

Ա․Արմատը բառի հիմնական իմաստն արտահատող մասն է, հիմքը: Արմատը արտահայտում է բառի հիմնական իմաստը և չի բաժանվում բաղադրիչների:

Օրինակ՝ թագ արմատից ունենք թագավորանթագթագուհի բառերը:

Բ․Բառի վերջից կամ  սկզբից ավելացող մասնիկները, որոնք փոխում են բառի իմաստը և կազմում նոր բառեր, կոչվում են ածանցներ:

Օրինակ՝ տուն-անտունգիրգրություն, խմորխմորեղեն:

Այս բառերի ան, ություն, եղեն մասնիկները ածանցներ են:

Գ․ Ա ձայնավորը, որն իրար է կապում բաղադրյալ բառի տարբեր բաղադրիչները, կոչվում է հոդակապ օրինակ՝ ծով+ա+նկար

Առաջադրանքներ՝

1.Տրված բառերը կազմող մասերն առանձնացրո՛ւԱրմատներն ընդգծիր:

Օրինակ՝ մայրություն – մայր + ություն

Անամոթ – ան + ամոթ, ամպոտ – ամպ + ոտ, քարոտ – քար + ոտ, օդային – օդ + ային, դժգոհ – դժ + գոհ, հեռավոր հեռու + ավոր, բարություն + բարի + ություն, գրավոր – գիր + ավոր, անորոշ – ան + որոշ,  տհաճ – տհաճ:

2. Գտիր հետևյալ բառերի ընդհանուր արմատները:

ամառանոց, ամառային-ամառ
ջերմություն, ջերմանավ-ջերմ
նավահանգիստ, նավավար-նավ
վարիչ, վարել, ղեկավար-վար
հազարավոր, հազարամյակ-հազար

3. Կազմիր նոր բառեր հետևյալ արմատներով ու ածանցներով՝

քար, հող, դաս, տուն, երկար, հերոս, սխալ

ային, արան, ավոր, անք, ավուն

քարային, հողային, դասարան, տնային, երկրային, հերոսանք, սխալանք

4. Բառաշարքից առանձնացրո՛ւ  հոդակապ ունեցող բառերը(կան բառեր, որոնցում հոդակապ չկա)։ Հոդակապ ունեցող բառերում գունավորի՛ր արմատները և հոդակապը։

Օրինակ՝ Հյուրախաղ հյուր+ա+խաղ

Օձաձուկ-օձ+ա+ձուկ, լայնարձակ-լայն+արձակ, մրգահյութ-միրգ+ա+հյութ,փորձանոթ-փորձ+անոթ, հողագունդ-հող+ա+գունդ, արծաթագործ-արծաթ+ա+գործ,նախշազարդ-նախշ+ա+զարդ, ալրաղաց-ալյուր+ա+ղաց, հայազգի-հայ+ազգի, ծաղկափոշի-ծաղիկ+ա+փոշի, նույնարմատ-նույն+արմատ, ծառատունկ-ծառ+ա+տունկ: