Month: March 2023

985, 986, 988, 990, 991, 994։

38. Առանձնացրո՛ւ այն բառերը, որոնք ժխտական նախածանց ունեն:
Անարվեստ, անդեմ, անդուռ, անիվ, անսիրտ, անահ, անուշ, անմահ, անուն, դժոխք, դժգոհ, դժբախտ, դժնի, դժկամ, ապագա, ապարդյուն, ապերախտ, ապուր, ապաշնորհ, ապուշ, ապտակ, տարիտկար, տհաճ, տպել, տգեղ, տխուր, չամիչ, չտես, չկամ, չարիք:

39. Գործողության անունը դարձրո՛ւ այդ գործողության հետ կապված առարկայի անուն: Գրի՛ր 
գործածված ածանցները:
Օրինակ՝ քերել-քերիչ

Գրել-գրիչ

կապել-կապիչ

քամել-քամիչ

թակել-թակող

ըմպել-ըմպելիք

բացել-բացիչ

գործել-գործիչ

խաղալ-խաղալիք

ուտել-ուտելիք

խմել-խմիչք

հագնել-հագնոնղ

ձգել-ձգող

փակել-փակող 

խթանել-խենթանել

փաթաթել-փաթաթիչ

ճոճել-ճոճորան

գանձել-գանձարան

զսպել-զսպանակ

ջնջել-ջնջիչ

ծածկել-ծակող

կապել-կապիչ

օրորել-օրորոց:

40.Ընդգծված բաղադրյալ բառերը փոխարինի՛ր բառակապակցություններով:

Անսահման հզորություն ու անսանձ-սանզ չունեցող գոռոզություն ուներ Թեմուրը:Միջնադարի-միջին դարերին ոչ մի քաղաք չէր կարող համեմատվել նրա նոր մայրաքաղաքի-Պետության գլխավոր քաղաքի հետ: Ճարտարապետի ձին մի օր կորել էր այդ քաղաքի ամենամեծ-ամենից մեծ պարտեզում և մեկամսյա-մեկ ամիս որոնումներից հետո հազիվ գտնվել: Թեմուրն իր մայրաքաղաքի՝ Սամարղանդի շրջակայքի-շրջկակա տրածությունի գյուղերն անվանել էր Բաղդադ,Կահիրե,Դամասկոս, որ աշխարհի մեծագույն-մեծ քաղաքները որպես աննշան գյուղեր տեսներ:

41. Տրված հարադրությունների իմաստներն արտահայտի՛ր այլ բառերով: Կանգ առնել-կանգնել, մուր գալ-մուրանալ, շուռ գալ-շռջվել, ցույց տալ-ցուոցադրել:

42. Աչք և գլուխ բառերով կազմի՛ր հնարավորին չափ շատ  դարձվածքներ:

43. Ընդգծված բառակապակցությունները փոխարինի՛ր բաղադրյալ բառերով:
 Մինչև հիմա կարծում էին, աշխարհում ամենից բարձր-աենաբարձր ծառը Ամերիկայում աճող սեկվոյան է, նրա բարձրությունը երբեմն հարյուր մետրից էլ է անցնում: Բայց
վերջերս Աֆրիկայում գտան հարյուր ութսունինը մետր բարձրություն ունեցող-բրաձրություն շմի բաոբաբ’ սեկվոյայից մոտ երկու անգամ-երկանգամ բարձր: Նրա բնի տրամագիծը 43,5 մետր է. կտրվածքի վրա ազատ կերպով-ազատակերպ կարող է տեղավորվել մեր ժամանակների-հիմա մի շենք:

1. Ավելացրու բառեր, որոնք պատասխանեն ինչպիսի՞ հարցին:

Երկար ճանապարհ

գեղեցիկ ձուկ

լավ նավաստի

հետաքրքրի արկած

2. Մեկ բառով գրիր՝

արծաթով պատված- արծաթապատված
կարճ հասակ ունեցող- կարճահասակ
կանգ առնել- կանգնել
միտք անել- մտատել
արծաթով պատված- արծաթապատված

3.Շարունակիր ասացվածքները՝

Ով ինչ անի, իրեն կանի:

Ինչ որ ցանես, անյել կհնձես:

Թրի կտրածը կլավանա, լեզվի կտրածը չի լավանա:

 4.Ինքդ բացատրիր հետևյալ բառերը՝

Քարաշեն-քարով շինված տուն, շենք և այլն
անուշա համ- անուշ համ ունեցող
ծաղկազարդ-ծաղիկ զարդ
անտուն-մարդ առանց տուն

5.Գրի՛ր տրված բառերի հականիշները:

լույս-մութ
խելացի-անխելք
խոսել-լռել
բարի-չար
ամեն ինչ-ոչմի բան
օգուտ-անօգուտ

6.Տեքստում ինչպե՞ս է նկարագրված մեծ ձուկը:
ձուկը այնքան մեծեր որ նրա պոչը չեր երևում:

7.Ինչո՞ւ նավը հայտնվեց ձկան փորի մեջ՝

ա) Նավաստիները չէին նկատել ձկանը:

բ) Ձուկը սոված էր և կուլ տվեց նավը:

գ) Ձուկը ջուր խմեց, ջրի հետ նավն էլ հայտնվեց փորի մեջ:

դ) Պատճառը նշված չէ:

 8.Ի՞նչ առաջարկ արեց հեղինակը ձկան փորում վաղուց գտնվողներին, որ կարողանան դուրս գալ ձկան փորից:
Հեղինակը առաջարկեց հետևյալ տարբերակը: Երկու ամենաբարձր կայմերը իրար կապեն և հենց որ ձուկը բերանը բաց անի, դեմ տան ծնոտներին։ Այն ժամանակ ձկան բերանը բաց կմնա, և նրաք հեշտությամբ դուրս կգանյն։

 9.Նավաստիներն ինչո՞ւ կայմերը թողեցին ձկան բերանում:
Նավաստիները կայմերը թողեցին ծկան բերանում որ նա նորից ինչվոր նավի կոլ չտար:

964, 965, 966, 967, 968, 969, 970, 974։

Հետևյալ պնդումներից ընտրե՛ք ճշմարիտները.
ա) Սկյուռն ունի չորս թաթիկ։ Ճշմատիտ է
բ) Ավտոմեքենայի անիվները քառակուսու ձև ունեն։ կեղծ է
գ) Երկու թվերի գումարը զույգ թիվ է։ պնդում էմ
դ) Գիրքն սկսել է քայլել։ կեղծ է
ե) Մայթերը նախատեսված են հետիոտների համար։ ճշմարիտ է
զ) Ծառերը ծաղկում են գարնանը։ պնդում էմ

965. Հետևյալ պնդումներից ընտրե՛ք կեղծերը.
     ա) Գիրքը և գրիչը տարբեր առարկաներ են։ ճշմարիտ է
     բ) Քարը փետուրից թեթև է։ կեղծ է
     գ) Շենքը զուգահեռանիսի ձև ունի։ ճշմարիտ է
     դ) Աթոռը և սեղանը ֆուտբոլ են խաղում։ կեղծ է
     ե) Նարդի խաղում են չորսով։ կեղծ է
     զ) Ուղղանկյան անկյուններից մեկը հավասար է 30-ի։ կեղծ է

966. Հետևյալ պնդումներից ընտրե՛ք ասույթները.
     ա) Հունիսը, հուլիսը և օգոստոսը ամառվա ամիսներ են։ ճշմարիտ է
     բ) Դեկտեմբերը, հունվարը և մարտը ձմեռվա ամիսներն են։ կեղծ է
     գ) Ապրիլին ձյուն է եկել։ պնդում եմ
     դ) Լիճը թռել է տիեզերք։ կեղծ է
     ե) Մարդը չի կարող ապրել առանց ջրի։ճշմարիտ է
     զ) Ամեն մի երեխա ունի հայր ու մայր։ճշմարիտ է
967. Բերե՛ք կեղծ և ճշմարիտ ասույթների երկուական օրինակ։
968. Կազմե՛ք դիզյունկցիա հետևյալ երկու ասույթներից.
     ա) A. Զբոսաշրջիկը ճանապարհ է ընկնում ավտոմեքենայով։ պնդում էմ
     B. Զբոսաշրջիկը ճանապարհ է ընկնում հեծանիվով։ պնդում էմ
     բ) A. Խաղոսկրը նետելիս բացվել է 3 թիվը։ պնդում էմ
     B. Խաղոսկրը նետելիս բացվել է 5 թիվը։ պնդում էմ
     գ) A. Աշակերտը եկել է դպրոց մինչև ժամը 9-ը։ պնդում էմ
     B. Աշակերտը ուշացել է դասից։ պնդում էմ
     դ) A. Կիրակի օրը մառախուղ է լինելու։ պնդում էմ
     B. Կիրակի օրը արևոտ եղանակ է լինելու։ պնդում էմ
969. Կազմե՛ք կոնյունկցիա հետևյալ երկու ասույթներից.
     ա) A. Խնձորը մեծ է։ պնդում էմ
     B. Խնձորը կանաչ է։ պնդում էմ
     բ) A. Շենքը բազմահարկ է։ պնդում էմ
     B. Շենքը շքեղ է։ պնդում էմ
     գ) A. Մայրիկը թատրոն է գնացել։ պնդում էմ
     B. Հայրիկը թատրոն է գնացել։ պնդում էմ
     դ) A. Ինքնաթիռը ժամանել է Երևան։ պնդում էմ
     B. Ինքնաթիռը ժամանել է ժամը 17-ին։ պնդում էմ
970. Գրե՛ք հետևյալ ասույթների ժխտումը.
     ա) Գնացքը կայարան է ժամանել ուշացումով։ Պնդում էմ
     բ) Գիրքը հետաքրքիր է։ պնդում էմ
     գ) Մարզիկը ռեկորդ է սահմանել։ պնդում էմ
     դ) Նետաձիգը դիպել է թիրախին։ պնդում էմ
     ե) Աշակերտը լուծեց խնդիրը։ պնդում էմ

32. Տրված բաղադրյալ բառերի իմաստներն արտահայտի՛ր բառակապակցություններով:

Մատ-նա-չափ

կիսա-գունդ

ան-հարթ

ան-տեսանելի

ինքն-ա-շարժ

սկզբ-ն-ական

արեմտա-եվրոպական

աստղ-ա-դիտարան

համ-աշխարհային

հավասար-ա-չափ:

33. Ա շարքի նախածանցներից յուրաքանչյուրը բոլոր հնարավոր ձևերով բաղադրի՛ր Բ շարքի բառերի հետ:

Ա Անդր, հակ, համ, ենթ, նախ, ներ, պար, վեր, տար, փոխ:  

Բ. Կովկաս, (հ)արձակ, տարած, դարձ, դնել (դրել), կշիռ, մուծել, փակել, կանգնել, աշխարհ(իկ):

Անդրադարձ, Անդրկովկաս, հակակարձակ, հակադարձ, հակադրել, հակակշիռ, համատարած, համադրել, ենթադրել, ներդնել, ներմուծել, ներաշխարհ, պարփակել, վերադարձ, վերականգնել, տարակշիռ, փոխադարձ, փոխադրել:

34. Տրված բաղադրյալ բառերից նոր բառեր կազմի՛ր` այլ արմատ կամ ածանց ավելացնելով:

Օրինակ`
ժառանգական — ժառանգականություն, տեխնիկական -գիտատեխնիկական:

Մարդկային-մարդամեկ

ծայրահեղ-ծայրանալ

ստամոքսային-ստամոքսահեղուկ

գիտակցություն-գիտակցում

ակնաբույժ-ականաբույր

մթնոլորտ-մթնային

որոշում-որոշել

ընդհատ-ընդամենը

օրինաչափ-մատնաչափ

ձեռնարկ-ձեռնարկել

մանրէ-մանրել

փոխանակություն-փոխանակային

35. Կետերը փոխարինի՛ր փակագծում տրված բաղադրիչներից կազմված համապատասխան բաղադրյալ բառերով:

Հողն հատուկ մաքրություն (ինքն, մաքուր, ել) ինքն ել (հատուկ, ություն) ունի: 

Դա չի նշանակում, թե կարելի է նրան չափանց (չափ, անց) շատ ծարաբեռն ել (ծանր, բեռն, ել)

(օրգան, ական) և (ան, օրգան, ական)… (թափ, ոն),… (բնակ, վայր) հավաքված (կենցաղ, ային) աղբով, որովհետև հոդի … (հնար, ավոր, ություն)… (նույն, պես)… (ան, սահման) չեն: Իսկ … (թափ, ոն)… (աղտ, ոտ, (վ)ած) հողը սպառնում է…. (հիվանդ, ություն) առաջացման պատճառ դառնալ:

… (գետ, տեխնիկա, ական)… (առաջ, ընթաց) հետ մարդիկ պիտի մտածեն արտաքին (մեջ, վայր) … (պահ, պան, ություն) …  միջոցներ ստեղծելու մասին:

871, 873, 876, 877, 885, 888։